Սազ

Թեմա՝  Երաժշտության միջոցներ և հարմարանքներ Ենթաթեմա՝  Լարային նվագարաններ Տեսակ/ժանր՝  Սազ Թանգարան՝  Սարդարապատի հուշահամալիր. Հայոց ազգագրության և ազատագրական պայքարի պատմության ազգային թանգարան Նկարագրություն ՝  Սազը պատկանում է լարային-կսմիթային նվագարանների թվին: Նոյեմբերյանի շրջանից բերված այս սազը միջին չափի նվագարան է: Սազը կոտրված է. անջատված են կոթը, գլուխը և դեկայի մի կտորը: Գլուխը կազմված է 9 կտոր փայտից /մատներ/, որոնք իրարից հեռացել են, ճաքճքվել, դեկայի փայտի մի մասը բաժանված է 2 մասի: Նախկինում դեկայի ծայրերն երիզված են եղել գնդաձև և կիսաշրջաձև սադափներով, որոնք թափվել են ժամանակի ընթացքում և պահպանվել է միայն 7 գնդաձևը /որոնցից 4-ը դեկայի վրա, իսկ 3-ը՝ կոտրված մասի/: Դեկայի վրա կան 3 եռյակ ռեզոնանսի փոքրիկ անցքեր, որոնք դասավորված են եռանկյունաձև: Գլխի 2 ծայրերին կապված է կաշեփոկ՝ սազը ուսին գցելու համար: Կոթն անջատված է գլխից, ծայրերին ունի 8 կոճ, ականջներ, որոնցից միայն մեկի վրա պահպանված է ուղղանկյունաձև սադափե զարդանախշը: Կոթի վրա վեցանկյան և եռանկյունաձև փորվածքներ են, որոնց սոսնձվել են սադափի կտորները: Պահպանվել են միայն 10-ը եռանկյունաձև սադափե նախշերը: Լայնություն (սմ)՝  21 Երկարություն (սմ)՝  44,5 Բարձրություն (սմ)՝  61 Նյութը՝  Փայտ Ստեղծման/Արտադրման վայրը՝  Նոյեմբերյան գ. Դովեղ Հայտնաբերման վայրը՝  Իջևան Ստեղծման/Արտադրման ժամանակը՝  1950 թ. Նվիրատու՝  Շավարշ Ամիրյան Հայտնաբերման ժամանակը՝  1981 թ. Պահպանման վայր՝  Հայաստանի Հանրապետություն Պահպանող՝  Սարդարապատի հուշահամալիր. Հայոց ազգագրության և ազատագրական պայքարի պատմության ազգային թանգարան Շիֆր՝  ՀԱՊԹ Հիմնական հաշվառանիշ՝  3159 Բաժնեհաշվառանիշ՝  ՀՄ-68